Üstün Zekâlı ve Özel Yetenekli Bireylerin Eğitim Aldığı, Bilim ve Sanat Merkezlerine Öğretmen Seçim Standartlarının Belirlenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10877177Anahtar Kelimeler:
Bilim ve Sanat Merkezi, Üstün Zekâ, Özel Yetenek, Öğretmen Seçme, StandartÖzet
Bu çalışmanın amacı; bilim ve sanat merkezlerine öğretmen seçimine ilişkin standartların oluşturulmasıdır. Üstün ve özel yetenekli bireylerin eğitim aldığı, bilim ve sanat merkezlerine öğretmen seçimine ilişkin standartlar oluşturulurken delphi tekniği kullanılmıştır. Bu çalışmanın uzman grubunu bilim ve sanat merkezleri öğretmen seçim süreçlerini başarı ile tamamlamış ve halen bilim ve sanat merkezlerinde görev yapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. Çalışmada uzman grup belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Uzman grup içerisinde; 15 öğretmen, 6 yönetici ve alanda uzman 2 akademisyen olmak üzere toplam 23 kişi bulunmaktadır. Bu çalışma neticesinde; kişisel özellik, ilgi ve istek, beceri, iletişim, akademik, teknoloji ve entelektüel düzey olmak üzere yedi standart alan belirlenmiştir. Belirlenen standart alanlara ilişkin görüşler analiz edilerek performans göstergelerine dönüştürülmüş ve uzmanların bu göstergeler üzerinde görüş birliği sağlama durumları ortaya konulmuştur. Yedi standart alanda, kişisel özellik (17), ilgi ve istek (8), beceri (14), iletişim (7), akademik (8), teknoloji (5) ve entelektüel düzey (5) olmak üzere toplamda 64 performans göstergesi elde edilmiştir. Elde edilen standartlar ve performans göstergeleri, öğretmenlerin kendilerini geliştirebilecekleri alanları bilmeleri ve iyileştirebilecekleri nitelikler konusunda özdenetim mekanizması oluşturabilmeleri açısından önem arz etmektedir.
Referanslar
Altun, T. & Vural, S. (2012). Bilim ve sanat merkezinde (BİLSEM) görev yapan öğretmen ve yöneticilerin mesleki gelişim ve okul gelişimine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 152-177.
Arıkan, H. 2022, BİLSEM öğretmenlerinin mizah tarzları ve öğretim sürecinde mizah kullanma tutumları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi.
Aslan, Z. (2021). Türkiye'de Afet Yönetimi lisans programlarının Delphi çalışması ile değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi.
Ataman, A. (2012)a. Üstün yetenekli çocuk kimdir? Geleceğin mimarları üstün yetenekliler sempozyumu, 27, 4-15.
Ataman, A. (2012)b. Üstün yetenekli öğrencilerin öğretmenlerine ve ailelerine öneriler. Geleceğin Mimarları Üstün Yetenekliler Sempozyumu 27, 22-28.
Ayaydın, Y. & Ün, D. (2018). Bilim ve sanat merkezi öğretmenlerinin bilsem ve üstün yetenekli öğrencilerin eğitimine yönelik görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 121-155.
Baykoç, N. & Özdemir, D. (2016). Sınıfımdaki üstün yetenekli çocuk eğitimci eğitiminin öğretmen görüşlerindeki değişikliklere katkısı. Hayef Journal of Education, 13(1), 1-10.
Brewer, E. W. (2007). Delphi technique. In Salkind, N. J. ve Rasmussen, K. (Eds.), Encyclopaedia of measurement and statistics-1, (240-246). USA: SAGE.
Clark, B. (2002). Growing up Gifted: Developing the Potential of Children at Home and at School (6th ed.). Upper Saddle River, NJ: Merrill Prentice Hall.
Cohen, L. Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education, Sixth Edition, Oxon: Routledge.
Çitil, M. (2018). Türkiye’de Üstün/özel yeteneklilerin eğitimi politikalarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 220, 143-172.
Davidson, P. L. (2013). The Delphi technique in doctoral research: Considerations and rationale. Review of Higher Education & Self-Learning, 6(22).
Delbecq, A. L. Van de Ven, A. H. & Gustafson, D. H. (1975). Group techniques for program planning: A guide to nominal group and Delphi processes. Scott, Foresman & Company.
Slade, M. L. Dettmer, P. A. & Miller, T. N. (2021). Professional Development for the Education of Secondary Gifted Students. In The Handbook of Secondary Gifted Education (pp. 605-625). Routledge.
Dönmez, N. B. (2009). Bilim Sanat Merkezleri’nin kuruluşu ve işleyişinde yapılması gereken düzenlemeler. I. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi, üstün yetenekli çocuklar bildiriler kitabı. Çocuk Vakfı Yayınları, 69, 84.
Eker, M. (2019). Bilim sanat merkezlerinde görev yapan öğretmenlerin bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik eğitimi algıları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Fraser-Seeto, K. T., Howard, S. J., & Woodcock, S. (2015). An investigation of teachers' awareness and willingness to engage with a self-directed professional development package on gifted and talented education. Australian Journal of Teacher Education, 40(1), 1-14.
Freeman, J. (1993). Parents and families in nurturing giftedness and talent. K. Heller, F.J. Mönks, A.H. Passow (Ed.), International handbook of research and development of giftedness and talent. (pp. 669- 683)Oxford, UK: Pergamon Press
Gagne, F. (2010). Motivation within the DMGT 2.0 framework. High Ability Studies, 1(2), 81– 99.
Gökdere, M. Kücük, M., & Çepni, S. (2003). Gifted Science Education İn Turkey: Gifted Teachers’ Selection, Perspectives and Needs, Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 4(2),pp.5
Gökdere, M., Ayvacı, H. Ş., & Küçük, M. (2004). Üstün yetenekli çocukların karşılaştıkları temel problemler. Çağdaş Eğitim Dergisi, 29(313), 23-32.
Gökdere, M. & Çepni, S. (2004). Üstün yetenekli öğrencilerin fen öğretmenlerinin hizmet içi ihtiyaçlarının değerlendirilmesine yönelik bir çalışma bilim sanat merkezi örneklemi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 1-14
Kahramanoğlu, R. (2014). Öğretmen yetiştiren kurumlara öğrenci seçiminde kullanılacak giriş standartları ve bu standartların nasıl ölçülebileceği üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın dağıtım.
Kılıç, Ş. (2021). Bilsem öğretmenlerinin eğitim teknolojisi öz yeterliği üzerine bir çalışma, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kılıç, Ş., & Özkan, T. K. (2022). Bilsem Öğretmenlerinin Eğitim Teknolojisi Öz Yeterliği Üzerine Bir Çalışma. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(3), 165-190.
Kır, S. & Özdemir, M. (2022) Üstün yetenekliler eğitimi öğretmen yetiştirme politikalarının değerlendirilmesi: bir doküman incelemesi çalışması. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 397-420.
Kitano, M.K. (1990). Intellectual abilities and psychological intensities in young children: Implications for the gifted. Roeper Review, 13, 5-10.
Kontaş, H. (2010). Üstün yetenekli ilköğretim öğrencilerinin öğrenme stratejileri. İlköğretim Online, 9(3), 1148-1158.
Lassig, C. J. (2003). Gifted and talented education reforms: Effects on teachers' attitudes. In 1st Annual International Conference on Cognition, Language, and Special Education Research: Reimagining Practice: Researching Change (141-152).
Law, P. & Act, A. (2002). Be it enacted by the Senate and House of Representatives of the United States of America in Congress assembled, Sarbanes-Oxley Act of 2002. Public Law, 107, 204.
Lovecky, D. V. (1993). The quest for meaning: Counseling issues with gifted children and adolescents. Counseling the gifted and talented, 29, 50.
Maker C. J. & Nielson A. B. (1996). Curriculum development and teaching strategies for gifted learners (2nd ed.). PRO-ED.
McClellan, E. (1985). Defining giftedness. ERIC, ED262519, http://www.ericdigests.org/pre-923/defining.htm
MEB BİLSEM Yönergesi, (2007). Milli Eğitim Bakanlığı Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2593_0.html.
MEB, (2009): Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği: http://mevzuat.meb.gov.tr/ html/26184_0
MEB, (2015). BİLSEM Öğretmen Seçme ve Atama Kılavuzu. https://orgm.meb.gov.tr/www/bilim-ve-sanat-merkezlerine-ogretmen-secme-ve-atama-kilavuzu-yayimlandi/icerik/579
MEB, (2019). Bilim ve Sanat Merkezi Yönergesi, Millî Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi. http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/87-2019
MEB, (2021). BİLSEM Öğretmen Seçme ve Atama Kılavuzu.
https://orgm.meb.gov.tr/www/2021-yili-bilsem-ogretmen-secme-ve-atama-kilavuzu-yayimlandi/icerik/1560
MEB, (2022). BİLSEM Öğrenci Tanılama ve Yerleştirme Kılavuzu.
MEB, (2022). BİLSEM Öğretmen Seçme ve Atama Kılavuzu.
https://orgm.meb.gov.tr/www/2021-yili-bilsem-ogretmen-secme-ve-atama-kilavuzuyayimlandi/icerik/156
MEB, (2022). BİLSEM Sayısında Hedefler.https://www.meb.gov.tr/meb-bilsem-sayisinda-hedefiniasti/haber/26129/tr#:~:text=%C3%96zer%2C%20B%C4%B0LSEM%20say%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1n%20355'e%20%C3%A7%C4%B1kar%C4%B1ld%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1%20s%C3%B6yledi.&text=B%C4%B0LSEM'lere%20eri%C5%9Fimi%20art%C4
MEB, (2023). BİLSEM Öğretmen Seçme ve Atama Kılavuzu. https://www.meb.gov.tr/2023-yili-bilsem-ogretmen-secme-ve-atama-kilavuzu-yayimlandi/haber/28914/tr
Metin, E. & Dağlıoğlu, H. E. (2004). "Üstün yetenekli çocukların eğitiminde öğretmenin rolü.," 1. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi , İstanbul, (179-186)
Metin, E. (2018). Eğitimde teknoloji kullanımında öğretmen eğitimi: bir durum çalışması. Journal of STEAM Education, 1(1), 79-103.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
Oğurlu, Ü. & Yaman, Y. (2010). Üstün zekâlı/yetenekli çocuklar ve iletişim. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 213-223.
Okan, S. & Tekgül, E. (2019) Bilim ve sanat merkezlerine öğretmen seçme ve atama kılavuzunda yer alan değerlendirme kriterlerine yönelik bir inceleme. Internationel congress on gifted and taleded education. In congress proceedıngs (143).
Ozan, C. & Taşgın, A. (2017). Öğretmen adaylarının eğitim teknolojisi standartlarına göre öz yeterliklerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi: Kuram ve Uygulama, 7(3), 236- 253.
Özenç, M. & Özenç, E (2013). Türkiye’de üstün yetenekli öğrencilerle ilgili yapılan lisansüstü eğitim tezlerinin çok boyutlu olarak incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 171(171), 13-28.
Özgüler, N. (2009). 7-12 yaş arası üstün yetenekli çocukların eğitimi ve bir yöntem önerisi “İstanbul ili örneği” (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi
Özkan, H. İ. 2008, Öğretmen ve öğrencideki mizah anlayışının sınıf atmosferine etkisi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Selçuk Üniversitesi.
Paykoç, F. & Ok, A. (1990). Delfi tekniği ile Türk eğitim sistemindeki bazı problemlerin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 14(75) 14-21.Production Management, 23(7), 794-818.
Rabiega, W. A. (1982). A classroom Delphi. Professional Geographer, 34(1), 71-79. https://doi.org/10.1111/j.0033-0124.1982.00071.x
Robinson, A., Shore, B. M., & Enersen, D. L. (2014). Üstün zekâlılar eğitiminde en iyi uygulamalar: kanıt temelli bir kılavuz. ( Oğurlu Ü. & Kayan F. Çev.) Nobel Akademik Yayıncılık
Sarı, H. & Öğülmüş, K. (2014). Bilim ve sanat merkezlerinde (BİLSEM) karşılaşılan sorunların öğretmen ve öğrenci görüşleri açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 254-265.
Satmaz, İ. & Gencel, İ. E. (2016). Bilim sanat merkezlerinde görevlendirilen öğretmenlerin hizmet içi eğitim sorunu. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (42), 59-73.
Sharma, U., & Sokal, L. (2015). The impact of a teacher education course on pre‐service teachers' beliefs about inclusion: an international comparison. Journal of Research in Special Educational Needs, 15(4), 276-284.
Silverman, L. K. (1993). Counseling the gifted & talented. Love Publishing Company.
Şahin, A. E. (2001). Eğitim araştırmalarında Delphi tekniği ve kullanımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(20), 215-220.
Şahin, F. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Üstün Yetenekli Öğrenciler ve Özellikleri Hakkında Bilgi Düzeylerini Artırmaya Yönelik Eğitim Programının Etkililiği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi.
Şahin, F., & Levent, F. (2015). Examining the methods and strategies which classroom teachers use in the education of gifted students. The Online Journal of New Horizons in Education, 3(5), 73-82.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Seçkin Yayınları
Şirin, A. (2018). Türkiye’de görsel sanatlarda üstün yetenekli çocukları belirlemek için uygulanan yöntemler hakkındaki uzman görüşleri. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 7(47), 851-862.
Tannenbaum, A. J. (1983). Gifted children: Psychological and educational perspectives. Macmillan Publishing Company.
VanTassel-Baska, J. & Johnsen, S. K. (2007). Teacher education standards for the field of gifted education: A vision of coherence for personnel preparation in the 21st century. Gifted Child Quarterly, 51(2), 182-205.
Whitlock, M. S., & DuCette, J. P. (1989). Outstanding and average teachers of the gifted: A comparative study. Gifted Child Quarterly, 33(1), 15-21.
Yağan, F. (2021). Öğretmenlerde bilişsel esneklik ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkide mizah kullanımı ve mutluluğun aracı rolünün yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (12. Baskı). Seçkin Yayıncılık
Yıldız, H. (2010). Üstün yeteneklilerin eğitiminde bir model olan bilim ve sanat merkezleri (BİLSEMLER) üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi
Yılmaz, M. & Yılmaz, T. (2021). Yönetici ve öğretmenler gözünden BİLSEM’lerde verilen eğitimin kritiği. International Review of Economics and Management, 9(1), 1-27. Doi: http://dx.doi.org/10.18825/iremjournal.828298
Zeliff, N. & Heldenbrand, S. (1993). What's Being Done in the International Business Curriculum. In Business Education Forum 48(1), 23-25.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal of Elementary Education: Theory and Practice (JELEDU)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
