Eğitimde Yapay Zekâ ve Uygulamaları
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15116179Keywords:
education, artificial, intelligenceAbstract
The aim of this research is to determine the place and importance of artificial intelligence in education and to examine artificial intelligence applications in the field of education (pre-school, primary education, foreign language education and special education). When the literature is examined, it is seen that research on artificial intelligence in education has increased in recent years. However, it has been determined that studies on artificial intelligence applications that can be used in education are more limited. In this respect, it can be stated that this research is important, original and will contribute to the field of education. The data collection sources of the study, which was carried out in document analysis design in qualitative research methods, are the researches on artificial intelligence. In this direction, researches on the importance of artificial intelligence in education and artificial intelligence applications that can be used in education between 2000 and 2024 in national and international literature were examined. The research data were analysed with descriptive analysis technique. According to the findings, it is observed that artificial intelligence affects many sectors, especially education, in terms of technological and digital developments, and this effect is expected to increase in the future. Artificial intelligence has a great potential to improve learning processes in education, to provide personalised learning opportunities and to lighten the burden of teachers. Artificial intelligence applications that can be used in education range from software that analyses student performance to chatbots used in language learning. These tools enrich learning materials, create a more efficient learning process and enable individuals to gain maximum benefit from education. In this respect, it can be stated that artificial intelligence has an important place in the field of education, will have more importance in the future and artificial intelligence applications that can be used in the field of education will increase day by day.
References
Acar, O. (2020). Yapay zekâ fırsat mı yoksa tehdit mi? Kriter Yayınevi.
Alanoğlu, M., & Karabatak, S. (2020). Eğitimde yapay zekâ. F. Güçlü-Yılmaz ve M. Naillioğlu-Kaymak (Eds.). Eğitim araştırmaları içinde (ss. 175-186). Eyuder Yayınları.
Al-Tkhayneh, K. M., Alghazo, E. M., & Tahat, D. (2023). The advantages and disadvantages of using artificial intelligence in education. Journal of Educational and Social Research,13(4), 105-117.
Altun, D. (2019). Sanal gerçeklik ve yapay zekâ. G. Telli (Ed.), Yapay zekâ ve gelecek içinde (ss. 139-157). Doğu Kitapevi.
Arslan, K. (2020). Eğitimde yapay zekâ uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11, 71-80. https://dergipark.org.tr/tr/pub/baebd/issue/55426/690058
Aşık, F., Yıldız, A., Kılınç, S., Aytekin, N., Adalı, R., & Kurnaz, K. (2023). Yapay zekanın eğitime etkileri. International Journal of Social and Humanities Science Research (JSHSR), 10, 2100-2107.
Atay-Karlıdağ, B. (2024). Yapay zekâ teknolojisi destekli işlenen solfej derslerine ilişkin bir eylem araştırması [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
Ballıdağ, M, (2024). The impact of ai-based chatbots on speaking anxiety among efl learners (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Medeniyet University.
Barua, P. D., Vicnesh, J., Gururajan, R., Oh, S. L., Palmer, E., Azizan, M. M., ... & Acharya, U. R. (2022). Artificial intelligence enabled personalised assistive tools to enhance education of children with neurodevelopmental disorders-a review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(3), 1192.
Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfed/issue/46796/586804
Bayraktar, B., Gülderen, S., Akça, S., & Serin, E. (2023). Yapay zekâ teknolojilerinin eğitimde kullanımına yönelik öğretmen görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(11), 2012-2030. https://uleder.com/index.php/uleder/article/view/380
Caygın, F., & Yavuz, C. (2020). Yapay zekâ ve çocuk haklarına kısa bir bakış. İstanbul Barosu Dergisi, 94(3), 218-229.
Chassignol, M., Khoroshavin, A., Klimova, A. & Bilyatdinova, A. (2018). Artificial intelligence trends in education: A narrative overview. In Procedia Computer Science, 136, 16-24. https://doi.org/10.1016/j.procs.2018.08.233
Chen, X., Xie, H., Zou, D., & Hwang, G. J. (2020). Application and theory gaps during the rise of artificial intelligence in education. Computers and Education: Artificial Intelligence, 1, 100002. https://doi.org/10.1016/j.caeai.2020.100002
Copeland, B. J. (2022). Artificial intelligence. Encyclopaedia Britannica. https://www.britannica.com/technology/artificial-intelligence
Creswell, J. W. (2002). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative. Pearson Education.
Çaylak, M. (2024). Üstün yetenekli öğrencilerde yapay zekâ destekli kodlama eğitiminin bilgi işlemsel düşünme becerilerine ve kodlamaya yönelik tutuma etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Tokat Gazi̇osmanpaşa Üni̇versi̇tesi̇.
Çiftçi, A.(2024). Ai assisted teaching: Practices and perspectives of instructors on using ai tools in elt [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Maltepe University.
Çoşkun, Y. (2023). Yapay zekâ 101. Gayri Nizamı Kitap Dergisi, 1, 1305-1324. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1361112
Drigas, A. S., & Ioannidou, R. E. (2013). A review on artificial intelligence in special education. Information Systems, E-learning, and Knowledge Management Research: 4th World Summit on the Knowledge Society, WSKS 2011, Mykonos, Greece, September 21-23, 2011. Revised Selected Papers 4, 385-391.
Ergün, B., & Alpan, G., (2024). Yabancı Dil Öğretiminde Yapay Zekâ ve Akran Dönütünün Öğrencilerin Yazma Becerilerine Etkisi. Lisansüstü Öğretmen Çalışmaları Kongresi (LOCK) / 09-12 Mayıs 2024 Güzelyalı/Çanakkale
Fahimirad, M. & Kotamjani, S. S. (2018). A review on application of artificial intelligence in teaching and learning in educational contexts. International Journal of Learning and Development, 8(4), 106-118.
González-Tigrero, R. O. (2024). Advantages and disadvantages of artificial intelligence in the learning process in teenagers [Unpublished master thesis]. Universidad Estatal Península de Santa Elena.
Gücük, G. (2022). İngilizce öğrenenlerin ve öğretmenlerin dil sınıflarında yapay zekâ kullanımına yönelik algısı [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi.
Güleryüz, S. & Özcan, U. M. (2023). Artificial Intelligence Applications, Impacts on Education, and Future Directions. In: Kaygusuz, K. (ed.), Interdisciplinary studies on contemporary research practices in engineering in the 21st century. Özgür Publications. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub389.c1617
Humble, N., & Mozelius, P. (2019, October). Teacher-supported AI or AI-supported teachers. In European Conference on the Impact of Artificial Intelligence and Robotics (ECIAIR 2019) (pp. 157-164).
İşcan, H., ve Durgun, A. (2024). Yapay zekâ: Alt dalları ve uygulama alanları. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(4), 201-234. https://doi.org/10.52791/aksarayiibd.1574207
İşler, B., & Kılıç, M. (2021). Eğitimde yapay zekâ kullanımı ve gelişimi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5(1), 1-11. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejnm/issue/58097/738221
Kaplan, A., & Haenlein, M. (2019). Siri, Siri, in my hand: Who’s the fairest in the land? On the interpretations, illustrations, and implications of artificial intelligence. Business Horizons, 62(1), 15–25. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2018.08.004
Kaplan-Rakowski, R., Grotewold, K., Hartwick, P., & Papin, K. (2023). Generative AI and teachers’ perspectives on its implementation in education. Journal of Interactive Learning Research, 34(2), 313-338.
Karabulut, E.(2024). Analysing the effects of ai-powered chatbots on the writing skills of english preparatory class students: An experimental study [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
Koç, H. (2024). Eğitimde yapay zeka kullanımı: bir meta sentez çalışması the use of artificial intelligence in education: a meta-synthesis study [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Afyon Kocatepe Üni̇versi̇tesi̇.
Krefting, L. (1991). Rigor in qualitative research: the assessment of trustworthiness. The American Journal of Occupational Therapy, 45(3), 214-222. https://doi.org/10.5014/ajot.45.3.214
Kuprenko, V. (2020). Artificial intelligence in education: Benefits, challenges, and use cases. https://medium.com/towards-artificial-intelligence/artificial-intelligence-in-educationbenefits-challenges-and-use-cases-db52d8921f7a
Luckin, R., Holmes, W., Griffiths, M. & Forcier, L. B. (2016). Intelligence unleashed: An argument for AI in education. Pearson Education.
Maraba, D. (2024). Dijital ve yapay zekâ araçlarıyla desteklenen öğrenme ortamlarında üniversite öğrencilerininsosyal-duygusal öğrenme becerilerinin keşfedilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İ̇bn Haldun Üni̇versi̇tesi̇.
Marino, M. T., Vasquez, E., Dieker, L., Basham, J., & Blackorby, J. (2023). The future of artificial intelligence in special education technology. Journal of Special Education Technology, 38(3), 404-416.
McCarthy, J. (2004). What is artificial intelligence? Technical report, Stanford University. http://www-formal.stanford.edu/jmc/whatisai
McCarthy, J. (2007). From here to human-level AI. Artificial Intelligence, 171(18), 1174-1182. https://doi.org/10.1016/j.artint.2007.10.009
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Ed.: S. Turan). Nobel Yayın Dağıtım.
Metatla, O., Oldfield, A., Ahmed, T., Vafeas, A., & Miglani, S. (2019, May). Voice user interfaces in schools: Co-designing for inclusion with visually-impaired and sighted pupils. In Proceedings of the 2019 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems (pp. 1-15).
Nuovo, A., Conti, D., Trubia, G., Buono, S., & Di Nuovo, S. (2018). Deep learning systems for estimating visual attention in robot-assisted therapy of children with autism and intellectual disability. Robotics, 7(2), 25.
Osetskyi V, Vitrenko A, Tatomyr I, Bilan S, Hirnyk Y, 2020, Artificial intelligence application in education: Financial implications and prospects. Financial and Credit Activity Problems of Theory and Practice, 2, 574-584.
Özgeldi, M. (2019). Yapay zeka ve insan kaynakları. G. Telli (Ed.), Yapay zeka ve gelecek içinde (ss. 198-222). Doğu Kitapevi.
Öztürk, G. (2024). Yapay zekâ destekli araçların i̇ngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen çocukların kelime öğrenimi, kalıcılığı ve motivasyonları üzerindeki etkilerin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üni̇versi̇tesi̇.
Öztürk, K. ve Şahin, M. E. (2018). Yapay sinir ağları ve yapay zekaya genel bir bakış. Takvim-i Vekayi, 6(2), 25-36.
Pokrivcakova, S. (2019). Preparing teachers for the application of AI-powered technologies in foreign language education. Journal of Language and Cultural Education, 7(3), 135-153.
Popenici, S. A., & Kerr, S. (2017). Exploring the impact of artificial intelligence on teaching and learning in higher education. Research and practice in technology enhanced learning, 12(1), 22.
Porayska-Pomsta, K., Alcorn, A. M., Avramides, K., Beale, S., Bernardini, S., Foster, M. E., ... & Smith, T. J. (2018). Blending human and artificial intelligence to support autistic children’s social communication skills. ACM Transactions on Computer-Human Interaction (TOCHI), 25(6), 1-35.
Schmidt, T., & Strasser, T. (2022). Artificial intelligence in foreign language learning and teaching: a CALL for intelligent practice. Anglistik: International Journal of English Studies, 33(1), 165-184.
Senger, Ş. (2024). K-12 Teachers’ awareness and perceptıons of artıfıcıal ıntellıgence in education [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi.
Serpil Akkol, & Zehra Esra Balkan. (2024). Yapay Zekânın İlkokul Öğretmenleri Tarafından Kullanımı: 50 Öğretmen Üzerinde Uygulama. Social Sciences Studies Journal, 10(10), 1754-1770. https://doi.org/10.5281/zenodo.13990459
Sezer, H. (2024). Yapay zekâ yeni yazma öğretmeni mi? iİngilizcenin yabancı dil olarak öğretildiği sınıflarda chatgpt geri bildirimi ve öğretmen geri bildiriminin yazma yeterliliği açısından karşılaştırılması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yedi̇tepe Üni̇versi̇tesi̇.
Solmaz, K. (2024). Yapay zekâ temelli artırılmış gerçeklik teknolojisinin fen bilimleri dersinde kullanılabilirliğine dair öğretmen niyetlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi.
Southgate, E., Blackmore, K., Pieschl, S., Grimes, S., McGuire, J., & Smithers, K. (2018). Artificial intelligence and emerging technologies (virtual, augmented and mixed reality) in schools: A research report. University of Newcastle. https://apo.org.au/node/254301
Su, J., & Yang, W. (2022). Artificial intelligence in early childhood education: A scoping review. Computers and Education: Artificial Intelligence, 3, 1-13. https://doi.org/10.1016/j.caeai.2022.100049
Su, J., Ng, D. T. K., & Chu, S. K. W. (2023). Artificial intelligence (AI) literacy in early childhood education: The challenges and opportunities. Computers and Education: Artificial Intelligence, 4, 100-124.
Talan, T. (2022). Eğitimde dijitalleşme ve yeni yaklaşımlar. Efe Akademi Yayınları.
Ulaşan, F. (2023). The Use of Artificial Intelligence in Educational Institutions: Social Consequences of Artificial Intelligence in Education. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (Özel Sayı 1 (Cumhuriyetin 100. Yılına), 1305-1324. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1361112
Üretmen, S.(2024). Department of foreign language education english language teaching program [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Unıversity.
Vincent-Lancrin, S., & van der Vlies, R. (2020). Trustworthy Artificial Intelligence (AI) in Education: Promises and Challenges. OECD Education Working Papers, No. 218. OECD Publishing.
Wang, J., Wang, S., & Zhang, Y. (2023). Artificial intelligence for visually impaired. Displays, 77, 1-17. https://doi.org/10.1016/j.displa.2023.102391
Wang, P. (2019). On defining artificial intelligence. Journal of Artificial General Intelligence, 10(2), 1–37. https://doi.org/10.2478/jagi-2019-0002
Yazıcı, S. Ç., & Erkoç, M. (2023). Fen bilimleri grubu öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecinde yapay zekâ kullanma durumlarının analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 58, 2682-2704. https://doi.org/10.53444/deubefd.1316144
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. baskı). Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, E. V. (2024). Yabancı dil olarak i̇ngilizce öğretmenlerinin, öğrencilerin konuşmaya katılımını teşvik etmede yapay zekâ araçlarının etkililiğine ilişkin algıları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi̇ Üni̇versi̇tesi̇.
Yılmaz, . K. (2024). Yapay zekâ ile geliştirilmiş materyal kullanımının yabancı dil olarak i̇ngilizce okuma motivasyonu üzerindeki etkileri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İ̇stanbul Medeni̇yet Üni̇versi̇tesi̇.
URL 1 Anadolu Ajansı. (2020, Mayıs 02). EBA'da öğrencilerin sorularını 'yapay zekalı asistan' yanıtlayacak. NTV: https://www.ntv.com.tr/teknoloji/ebada-ogrencilerin-sorulariniyapay-zekali-asistan-yanitlayacak,_Wov16DviUu5wIqAIDtL3A
URL 2 https://dogm.meb.gov.tr
URL3 https://yegitek.meb.gov.tr/meb_iysdosyalar/202407/12172521mebnekyapayzekaraclari12 07 2024_web.pdf
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Journal of Elementary Education: Theory and Practice (JELEDU)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
